چرا انتخابات در مردم‌سالاری دینی امری راهبردی است

قاسم جعفری، کارشناس مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره اهمیت راهبردی انتخابات در نظام مردم‌سالاری دینی و نقش آموزه‌های دینی در مسئله نقش‌آفرینی مردم در تعیین سرنوشت خود گفت: خداوند وقتی انسان را آفرید به او اختیار تعیین سرنوشت را اعطا کرد؛ واحدهای بزرگ اجتماعی که در جوامع بزرگ مدنی تجلی یافته و حاکمیت و دولت را شکل داده‌اند، به طور طبیعی مردم آن جوامع باید آن‌ها را با استفاده از همین حق تعیین سرنوشت ایجاد کنند.

تفاوت بنیانی مردم‌سالاری دینی با دموکراسی غربی

وی افزود: حیات طیبه‌ای که قرآن بیان می‌کند نیز از اینجا سرچشمه می‌گیرد، اما تفاوتی که میان مردم‌سالاری دینی و دموکراسی‌های غربی یا بشری وجود دارد این است که در مردم‌سالاری دینی درچارچوب تشریع و اختیارات ولی اصلی ـ که اختیار همه انسان‌ها به دست اوست ـ که به انسان داده باید تصمیم گرفته شود و این‌گونه نیست که در قالب یک تصمیم جمعی یک حرام خدا، حلال یا حلال خدا حرام اعلام شود. در واقع این تصمیم‌گیری و تعیین سرنوشت در چارچوب مشخصی که خداوند، معارف قرآنی، پیامبر(ص)‌ و اهل بیت(ع) مشخص کرده‌، انجام می‌شود.

جعفری اظهار کرد: اگر بناست در این چارچوب بر سرنوشت خود حاکم باشیم و آن مدینه فاضله را رقم بزنیم، باید احساس مسئولیت کنیم. براین مبنا حضور در انتخابات برای شهروندانی که نسبت به سرنوشت و آینده جامعه و کشور حساسیت دارند یک تکلیف است. به عبارتی یکی از انواع نظارت بر حاکمان در موسم انتخابات رخ می‌دهد و مردم با حضور خود در انتخابات و رأیی که می‌دهند عملکرد مسئولان را ارزیابی می‌کنند. هرچند در عمل ممکن است مردم به واسطه برخی تبلیغات نادرست و اتهام‌زنی‌ها و بازی‌های رسانه‌ای دچار خطا و اشتباه در انتخاب شوند اما کلیت این سازوکار، درست است.

معنای عدم مشارکت در انتخابات چیست؟

این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: امروز هم مردم باید بدانند اگر بخواهند در مقابل تمام تهدیدات درونی و بیرونی بایستند، اصلی‌ترین نماد اقتدار یک کشور مشارکت عمومی و حضور مردم در حاکمیت با هدف اصلاح نقایص و روندهای اشتباه است و انتخابات یکی از تجلیات اصلی آن است؛ آیه «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم» نیز دلالت بر همین رابطه مستقیم تغییر شرایط با خواست و نقش‌آفرینی مردم دارد.

وی یادآور شد: حتی اگر نعمت‌های خداوند تغییر می‌کند به خاطر آن است که گاهی مردم حضور معناداری برای حفظ آن نعمت‌های مادی و معنوی که به دست آورده‌اند، نداشته‌اند. خداوند در قرآن می‌فرماید اگر شما شاکر باشید جایگاه و شأن خودتان رفعت پیدا می‌کند. اگر با دید عمیق و دقیق دینی به مقوله انتخابات نگاه شود آنگاه اهمیت راهبردی آن در مردم‌سالاری دینی و ضرورت مشارکت مردم روشن می‌شود. عدم مشارکت نیز با این نگاه معنادار است و آن هم سپردن سرنوشت خود به دست یک امر مجهول است.

مشارکت حداکثری همراه با انتخاب درست

جعفری با تأکید بر اینکه در کنار اهمیت امر مشارکت، مردم وظیفه انتخاب درست را نیز برعهده دارند، گفت: به عبارتی این استدلال که هر کسی مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت حتما فرد خوب و مناسبی است، درست نیست. شورای نگهبان حداقل صلاحیت افراد را بررسی کند و نظر می‌دهد. چه بسا افرادی اثباتاً تأیید شوند ولی ثبوتاً قابل تأیید نباشند. لذا باید «خیر الموجودین» را در بین نامزدها پیدا و انتخاب کرد. بنابراین باید در حسن انتخاب در کنار حضور جدی و حداکثری در انتخابات تلاش کرد.

این نماینده پیشین مجلس اظهار کرد: پس از اتفاقات بزرگی که در کشور و منطقه پس از شهادت سردار سلیمانی رخ داد و در حال رخ دادن است مردم باید با مشارکت حداکثری و انتخاب درست هم مهر تأییدی بر مسیر درست انقلاب بزنند و هم کارآمدی نظام را بالا ببرند. در واقع حسن انتخاب باعث زنده شدن آرمان‌های اولیه انقلاب احیا شود.

وی افزود: امروز مردم از اصل انقلاب و آرمان‌های آن پشیمان نیستند بلکه اتفاقاً نگران فراموش شدن آن آرمان‌ها و انحراف در عدالت اجتماعی، استقلال و آزادی هستند و این نگرانی جز با دقت در انتخاب افراد برطرف نمی‌شود.

بهترین پاسخ به کسانی که قصد شرکت در انتخابات را ندارند

جعفری درباره پاسخ اقناعی که می‌توان به افرادی که قصد مشارکت در انتخابات ندارند، ارائه کرد، گفت: به عقیده من بهترین پاسخ را در این رابطه رهبر معظم انقلاب بیان کردند که فرمودند اگر کسانی حتی نظام و شخص رهبری را قبول ندارند اما باید نسبت به ایران احساس مسئولیت داشته باشند. امروز استکبار به این نتیجه رسیده که ایران بزرگ با این گستره جغرافیایی و جمعیت ۸۰ میلیونی حتی اگر از یک حکومت اسلامی برخوردار نباشد یک خطر است، لذا باید تجزیه شود تا به یک کشور ضعیف و غیراثرگذار در معادلات جهانی تبدیل شود و ربطی هم به این ندارد که یک حکومت دینی یا لائیک بر ایران حاکم باشد.

این کارشناس مسائل سیاسی در پایان تصریح کرد: یکی از جاهایی که باعث سرخوردگی و یأس دشمنان ایران می‌شود همین حضور حداکثری مردم در انتخابات است، فارغ از اینکه چه جریان و جناحی به قدرت می‌رسد. مشارکت حداکثری این پیام را به دوست و دشمن می‌دهد که ایرانیان به ایرانی بودن خود حتی بیشتر از فرانسوی‌ها به فرانسوی بودن‌شان می‌بالند و افتخار می‌کنند.

گفت‌وگو از مهدی مخبری