شبهه شناسی قیام عاشورا//مسجد حضرت قائم/بخش دوم

السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ (اَبَداً) ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ

  سلام بر تو اى ابا عبداللّه و بر روانهائى که فرود آمدند به آستانت ، بر تو از جانب من سلام خدا باد همیشه تا من زنده ام و برپا است شب و روز و قرار ندهد این زیارت را خداوند آخرین بار زیارت من از شما

از نظر دشمنان شیعه چون پرنده ای دارای دو بال پرواز است 1- بال سرخ شهادت 2- بال سبز انتظار و برای قطع این دو بال ارزشمند جنگ های فراوانی را به راه انداخته اند که بارزترین آن جنگ مذهب علیه مذهب می باشد و نیز اذعان دارند اگر گروه و افرادی که به ظاهر قرآن و روایات می خوانند و تاریخ اسلام را بازگو می کنند و به نوعی با هدف قداست زدایی شبهه ای ایجاد کردند به مراتب تاثیر گذارتر از کسانی است از جنس ناب متدینین و معتقد به راه امام حسین (ع).

سوال:با توجه به کلام امیرالمومنین (ع): نَحْنُ أَهْلَ اَلْبَيْتِ لاَ يُقَاسُ بِنَا أَحَدٌ  ما اهل بيتيم كه با ما كسى را قياس نتوان كرد" چرا فردی چون سردار شهید سلیمانی را با اهل بیت مقایسه و در یک رده قرار می دهید؟

جواب:ابتدا باید به آیه 21 سوره مبارک احزاب اشاره شود که می فرماید:" لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا یقیناً برای شما در [روش و رفتار] پیامبر خدا الگوی نیکویی است برای کسی که همواره به خدا و روز قیامت امید دارد؛ و خدا را بسیار یاد می کند" و به این نکته اشاره می نماید که پيامبر در همه‌ى زمينه‌ها، بهترين الگو براى مؤمنان است و اوصافی که خداوند متعال به شخص نبی مکرم اسلام عطا فرموده است مورد نظر نیست و از منظر کلامی اعتقاد ما این است که معیار ما قرآن کریم و فعل امام برای ما حجت است  اگر به عصمت پیامبر معتقدیم به معنی آن که هر کاری که انجام می دهد تفسیر وحی می باشد ولو اینکه آیه مستقیم نیامده باشد و اما از آنجایی که ما در عصر خود باید به شخصی چون امام راحل که احیا کننده شریعت شد اقتدا کنیم؛حسین زمان بودن برای ایشان قابل ادعاست که برای سردار سلیمانی هم صدق می کند.و نیز اعتقاد امیرالمومنین و سایر ائمه بر این بوده است که با استدلال قرآنی و عقلانی افراد را بر ولایت مداری قانع کنند که مبنا و هدف امام حسین (ع) نیز در سخنرانی ها،مناظرات و نامه ها هم همین بوده است.

سوال:چرا ابا عبدالله الحسین به مشورت هیچکدام از افراد از قبیل محمد حنفیه،ابن عباس و ... عمل نکرد؟

جواب:لازم است فرق بین مشورت و شورا بازگو شود؛به طور کل شورا هیئتی که برای مشورت کردن جمع می شوند و تصمیمی را مبنی بر اکثریت آرا اتخاذ می کنند؛اما در مشورت فرد تصمیم به انجام کاری دارد و از نظر دیگران نیز برای بهتر انجام شدن آن استفاده می نماید و این در صورتی است که فرد تصمیم گیر در مقام استشاره باشد (استشاره از باب استفعال یعنی درخواست مشورت کردن)؛اما گاهی اوقات فردی بدون درخواست استشاره آن فرد تصمیم گیر درخواست مشورت می کند که در واقعه عاشورا حضرت خیرخواهی اصحاب را نسبت به خود بازگو کرد اما به آنان گوش زد نمود که وظیفه ای دارد و بنا به تشخیص باید به آن عمل کند.بنابر این از لحاظ فقهی این شبهه روشن است.

سوال:  طبق برخی از مستندات تاریخی در کتبی ااز قبیل بحار الانوار ، تاریخ طبری  ارشاد مفید و ... آیا در خواب دیدن حضرت رسول (ص) توسط امام حسین (ع) بر سر مزار جد بزرگوارشان در لحظات آخر خروج از مدینه  سندیت دارد؟

جواب:  برای روشن شدن این شبهه فرض را بر این می گیریم که این اتفاق افتاده است.

در درجه اول باید به این نکته اشاره شود که این خواب،به اصطلاح حوزه، موید دلیل نیست؛و به این صورت نبوده است که امام تکلیف خود را نمی دانستند و متحیر بوده اند و چون خواب دیده اند به یک باره تصمیم بر خروج داشته اند.قَالَ بَلَى وَلَٰكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِيۖ {ابراهیم (ع)}گفت: آری باور دارم، لیکن خواهم (به مشاهده آن) دلم آرام گیرد.بقره260

باید توجه داشت که این رویداد،حالت بین خواب و بیداری و دیدن پیامبر مکرم اسلام،یک اطمینان خاطر است و  و دلیل نیست.

اما به لحاظ فقهی انسان به طرق مختلفی علم را به دست می آورد اما اگر به قطع و یقین رسید وظیفه ای دارد که به آن عمل کند "قطع و یقین حجت است ولکن از پریدن یک پرنده حاصل شود.

بنابراین اگر ابا عبدالله الحسین (ع)تصمیم به خروج گرفته قطع و یقینی داشته است چه بسا هر فرد دیگری هم می بود بر اساس آن قطع و یقینی که حاصل نموده است همان کار را انجام می داد.

و مثال های زیادی در قرآن کریم و نیز در  طول تاریخ وجود دارد که خواب برای آنها حجت بوده است از جمله:

*خواب حضرت ابراهیم(ع)برای قربانی کردن حضرت اسماعیل(ع)

قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ  ابراهیم گفت: ای فرزند عزیزم، من در عالم خواب چنین می‌بینم که تو را قربانی (راه خدا) می‌کنم، در این واقعه تو را چه نظری است؟ جواب داد: ای پدر، هر چه مأموری انجام ده که ان شاء اللّه مرا از بندگان با صبر و شکیبا خواهی یافت.صافات 102

*در سال ششم هجرى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در خواب ديدند كه مسلمانان، آسوده خاطر وارد مسجد الحرام شده، در حالى كه سرهاى خود را تراشيده و موى و ناخن كوتاه كرده‌اند؛که باعث خوشخالی و امیدواری مسلمانان گردید.

لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ ۖ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ  البته خدا صدق و حقیقت خواب رسولش را آشکار و محقق ساخت که در عالم رؤیا دید شما مؤمنان به خواست خدا البته به مسجد الحرام با دل ایمن وارد شوید و سرها بتراشید و اعمال تقصیر بی ترس و هراس به جای آرید فتح 27.

*و در مورد آخر در دوران جنگ تحمیلی هنگامی که صلیب سرخ نام مرحوم ابوترابی را اعلام نکرد؛در ایران همه گمان داشتند که ایشان شهید شده اند و حتی شخصیت های برجسته ای چون شهید چمران نیز طی پیامی عرفانی تسلیت  خود رامبنی بر شهادت ایشان اعلام نمودند اما پدر این سید بزرگوار خوابی دیده بودند که فرزندش زنده است.

بنابراین نتیجه می گیریم یقین از هر راهی حاصل شود حجت است.

سوال/شبهه:اگر حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) برای قیام و مبارزه به سوی عراق رفتند چه وجهه شرعی داشتند که اهل بیت را همراه خود حرکت دادند؟

جواب:در اینجا باید پاسخ داد که چرا اهل بیت باید می آمدند؟و اینکه آیا کسی می داند اگر اهل بیت در مکه می ماندند ممکن بود چه اتفاقی برای آنها بیفتد؟چه بسا که یزیدیان آنها را به گروگان گرفته،مورد آزار و اذیت قرار می دادند و  به لحاظ روحی  برای امام(ع) سخت تر می شد.و همچنین قابل ذکر است که امام (ع) طی نامه ای از بنی هاشم خواسته اند که او را همراهی کنند نه اینکه به اجبار آنها را به سوی عراق روانه کند.

سوال /شبهه:آیا امام حسین (ع) نمی توانست به جای جنگ،صلح را انتخاب کند؟

جواب:

بنا بر نظر برخی از علما صلح نیز برای ایشان مباح بوده است اما برخی از جمله صاحب ریاض،محدث بزرگ سدهٔ سیزدهم قمری،راه انتخابی امام (ع) را  از لحاظ فکری واجب دانسته و اعتقاد داشته است چون مصلحت اولی بر انجام این کار بوده است؛در صورت عدم انجام آن مفسده ای میان امت ایجاد می شده است که به ایجاد زیان و خسارت در طول تاریخ منجر می شد.و  آیا در صورت صلح این سوال مطرح نمی شد که یاران بنی هاشم هم اهل کنار آمدن هستند؟و اینکه در صورت صلح با حکام فاسد،مکتب اهل بیت  دچار حاشیه و چالش میشد که این نکته در تحریر الوسیله امام (ره)نیز مطرح شده است.

در پایان باید به این به این نکته اشاره شود اگر منکر موجب بدعت گردد و ضرر بزرگی به اسلام وارد شود سکوت علما به هیچ عنوان جایز نیست ولو اینکه بدانند امر و نهی آنها نه تنها تاثیری ندارد بلکه منجر به زیان جانی آنها نیز می شود.

دکتر قاسم جعفری

شبهه شناسی

قیام عاشورا

محرم