یادداشت/«« منشور نمایندگی در کلام رهبری »»؛1401/03/05

در ابتدای این مقال باید یادآور شوم که درست است به مقتضای حال مخاطب سخن رهبری نمایندگان محترم مجلس بوده اند اما به قول اصولی ها در اکثر موارد باید الغاء خصوصیت کرد یعنی مسوولان در همه رده های حاکمیتی را هم شامل می شود .از سویی همانگونه که رهبری در یک فاصله کوتاه دوبار بر انقلابی بودن مجلس حاضر تاکید کرد یعنی کلیت مجلس بر ریل درست حرکت می کند . پس همانگونه که خود تصریح کردند برخی موارد ناظر به شخصیت حقیقی افراد است و برخی موارد هم تذکاری پیشگیرانه که همگان به آن نیازمندند .نکته آخر آن که بیان برخی مثال ها در این نوشتار چیزی از ارادت نگارنده به فرد فرد نمایندگان نمی کاهد بلکه از سر محبت و از باب « النصیحة لأئمة المسلمين » است .

مثل همیشه با متانت و حکمت به تهذیب نفس و جهاد اکبر فرا خواند .و فرمود توکل و اخلاص و مجاهدت همراه با از خود گذشتگی راه کسب پیروزی است . عزم راسخ و ابتکار عملی که روح توکل و اخلاص داشته باشد هم آمرزش الهی را در بر دارد و هم ظفر و دست یابی به اهداف تعریف شده .

از منظر رهبری یک مسوول و مدیر جامعه در جایگاه مهمی مثل نمایندگی مجلس باید کاملا موقعیت شناس باشد . باید بداند که مدیریت کشور کار آسانی نیست بویژه در شرایط فعلی که دنیا گرفتار مسائل و معادلات پیچیده و چند لایه است  مدیریت جامعه در سطح کلان دشواری مضاعفی دارد . بر کسی پوشیده نیست که دود حاصل از رقابت خصمانه قدرت ها و تهدید نظامی و حتی اتمی یکدیگر  بیش از همه به چشم ملت های محروم و ضعیف نگاه داشته شده می رود . برای مثال به تعبیر برخی صاحب نظران بحران اکراین اگر چه به ظاهر جنگ بین دو کشور است اما در ابعادی گسترده از زندگی جاری دیگر کشورها اثر گذار است . انرژی ، غذا ، امنیت و حمل و نقل چهار بخشی است که بحران اکراین و تلاش های بی وقفه کشورهای غربی برای استمرار آن در کوتاه مدت و بیشتر از آن  در بلند مدت اثرات سوء  و خسارت های جبران ناپذیری بر بسیاری از کشورهای ضعیف که توان تولید کالاهای استراتژیک خود را ندارند بر جای خواهد گذاشت . غربی ها به ظاهر با جنگ مخالفند اما بر هیچ ناظر بصیری پنهان نیست که در تحریک اولیه برای برپایی آن و نیز در استمرار جنگ نقش اساسی دارند . از لابلای مقالات و اظهار نظر های بسیاری از کارگزاران سلطه جهانی چنین استنباط می شود که جنگ اکراین فرصتی است برای چیدن  بال و پر پوتین و خاموش کردن جنبش شکل گرفته در متن جامعه روسیه مبنی بر احیای عزت ملی و بازگشت به دوران عظمت گذشته . یکی از نویسندگان تلویحا می گوید پایان جنگ روسیه یا باید ترور و سرنگونی پوتین باشد یا پیروزی های بزرگ اکراین در صحنه نبرد تا عملا شاخ اقتدار روسیه شکسته شود . امریکا و ناتو برای هر دو سناریو در تلاش است . کمک مادی و معنوی مالی نظامی تسلیحاتی و رسانه ای غرب به اکراین آن هم به شکلی کاملا سخاوت مندانه بهترین گواه این ادعاست .

نظام سلطه بر این باور است اگر در فرصت پیش آمده روسیه را منکوب اراده خود سازد قطعا برخورد با سایر رقیبان مثل چین و ایران آسان تر خواهد شد . پس یک نماینده مجلس باید درک کند که مسائل حکمرانی مثل زنجیره های در هم تنیده اند و هر گونه رفتار یا اظهار نظر حساب ناشده می تواند کمکی باشد برای تکمیل پازل بدخواهانه دشمنان . عزیزی که با نیت ابراز همدلی و همزبانی با مردم در تریبون مقدس مجلس با آزاد کردن همه انرژی و در اوج عصبانیت فریاد می زند و انتظارات عمومی و اقشار و صنوف خاص را بی توجه به امکانات و شرایط کشور دوچندان می کند و حال آن که خود می داند به دلیل پافشاری ملت ایران بر هستی عزتمندانه خود و عدم تسلیم در برابر خواسته های ظالمانه استکبار از سویی و عناد و کینه و فشارهای غیربشری و تحریم های ستمگرانه دشمنان و اذناب منطقه ای آنان از دیگر سو ما باید راهبرد نجات بخش مقاومت را تبیین و تقویت کنیم ؛ در واقع چنین نماینده محترمی هرچند خود مدعی دلسوزی برای نظام باشد به بیان رهبری معظم مصداق غیرانقلابی است .

امروز همگان باید بدانند که دولت سیزدهم با توجه به تهدیدهای شکل گرفته - تحرکات فزاینده نظامی در بخشی از دنیا ، بیماری های فراگیر که هر روز به شکلی جلوه می کند ، تهدید غذایی و..- با اجرای طرح « مردمی سازی اقتصاد و توزیع عادلانه یارانه ها پیام های مهمی را به دوستان و دشمنان مخابره کرده است ؛ از جمله این که حاکمیت در جمهوری اسلامی بیدار است و قبل از دست به گریبان شدن با بحران با ابتکار عمل اقدامات پیشگیرانه اعمال می کند . پیام دیگر این اقدام آن است که حاکمیت پشتوانه جدی مردمی و همراهی آنان را دارد و الا نمی توانست به چنین کار مهمی  که در صورت بی تدبیری و با توجه به کمین نشینی دشمنان خرد و کلان می توانست زلزله ای بر بنیان کشور باشد با پیام مهم دیگر آن است که حاکمیت دینی بر عهد خود با مردم برای مبارزه  با هر گونه مظاهر فساد و ناهنجاری مثل رانت قاچاق بی عدالتی و غیره استوار است .پس انتظار آن است که نماینده دلسوز مردم در چنین اوضاعی یار شاطر دولت و حاکمیت باشد و نه بار خاطر . این که در روزهای اول اجرای این حرکت  بزرگ رهبری در جمع کارگران شریف فرمودند ؛ امروز کارهایی که دولت در زمینه‌ اقتصاد در پیش دارد، کارهای مهمی است و احتیاج به کمک همه دارد.

یعنی همه‌ دستگاه‌ها، قوای مختلف، آحاد مردم، مجموعه‌ها، همه باید به دولت کمک کنند که بتواند به این نتایج دست پیدا کند. حکمتش به همین موارد مهم برمی گردد . رهبری معظم به نمایندگان مجلس انقلابی یادآور می شود که باید جایگاه مهم خود و کشور را شناخت و باید عنایت داشت که ملت ایران علاوه بر همه تهدیدات و مسائل پیش گفته حرف نویی به نام مردمسالاری دینی و اسلامی دارد که اردوگاه استکبار بر نمی تابد پس باید هم توانایی های خود را بشناسیم و هم نقاط آسیب پذیرمان را مراقبت کنیم . پر واضح است که دشمن بیش از توانمندی های خود به نقطه ضعف ها و خطاهای ما امید بسته است ، اگر غفلت کردید دشمن دور زد شما را از پهلو به شما حمله کرد هیچ کار نمی توانید بکنید . معظم له قبل ها هم با تمسک به سخن  امام علی علیه السلام که فرمود « ان اخ الحرب الأرق و من نام لم ينم عنه » دشمن جنگی مراقب است و خوابیده بداند که از دیده پنهان نیست . همگان باید بدانیم دام شیطان برای هر کسی متناسب اوست یکی پول و دیگری با شهرت و شهوت و چه بسا افراد با سابقه و صبغه دینی و انقلابی را از طرق خاصی که باورشان نمی شود می فریبد .  نماینده محترمی که می فرماید اگر در فلان جا به من فرصت صحبت ندهند جلسه را به هم می ریزم . عزیزی که می گوید پای سوال یا استیضاحی را امضا کرده ام به دلیل عدم پاسخگویی فلان مدیر دولتی یا به دلیل ناراحتی از نصب یا عزل افرادی در حوزه انتخابیه این جا پاسخ می دهم به تعبیر رهبری مصداقی روشن از گروکشی است . نماینده انقلابی خوب می داند که مصالح ملی را باید از موارد محلی و چه بسا جزئی مشوب به تعارض منافع جدا کرد و از سویی قاعده‌ی معروف فقهی  « لاتزر وازرة وزر أخرى » را آویزه گوش دارد که مثلا در صورت ناراحتی از وزیر «الف» و لو به حق ، نمی شود از وزیر «ب» انتقام گرفت .

یکی از نکات اساسی مورد تاکید رهبری در فرایند قانونگذاری مسوولیت پذیری نمایندگان ملت است . به صراحت باید گفت این جا از مواردی است که عقاب پر بریزد ؛ یاد نمی رود در مجلس نهم به رییس جلسه در صحن گفتم می خواهم بابت عدم اجرای تبصره مشخصی از بودجه توسط دولت که تصریح بر شناسایی دهک های برخوردار و حذف یارانه آنان دارد اخطار بدهم ، رییس با نگاه معناداری فرمود حالا که دولت نمی خواهد بار اجتماعی چنین کاری را بپذیرد چرا می خواهی پای مجلس نوشته شود ؟! به بیان روشن یعنی آن که برخی چیزها تصویب می شود برای عدم اجرا و این دقیقا یعنی شانه پس کشیدن از بار مسوولیت و در عین حال قیافه حق به جانب گرفتن در مواقع لزوم که ما چنین و چنان کردیم .

مردمی بودن و در عین حال عوام زده نشدن و نطق های پرشور و سازنده داشتن دو ویژگی مهم و بلکه سلاح کارساز یک نماینده مجلس است اما باید دقت کرد که این سلاح کجا و چگونه باید به کار گرفته شود .  فرمودند باید مردمی بود اما عوام زده نشد، اگر موردی شدنی نیست یا از توان مسوولان به هر دلیلی خارج است باید برای مردم توضیح داد و این عمل را مصداق جهاد تبیین دانستند  اگر نماینده محترمی در حین دهگردشی با خواسته هایی برخورد  کرد که هر چند برای مردم ضروری است اما در دراز مدت بر خلاف مصالح همان اهالی است در این جا زمینه آماده است که از در همراهی با مردم برآید و ده ها نیش و طعنه نثار مدیران اجرایی کند و از سویی می تواند خود را به جای مدیران بگذارد و پاسخ قانع کننده بدهد . فرض کنید اهالی روستایی می گویند ما برای تامین آب کشاورزی نیاز به مجوز چند حلقه چاه عمیق در دشتی ممنوعه داریم راستی باید چه کرد ؟ باید به مدیران بخش آب فشار آورد تا این خواسته پر خطر به هر کیفیتی صورت گیرد یا می شود خطرات کاهش آب سفره های زیر زمینی و اثرات سوء زمین شناسی آن را با بهره گیری از متخصصان به زبان قابل فهم توضیح داد ؟ البته چنین کاری هزینه دارد و باعث کاهش محبوبیت ظاهری فرد شود و افرادی به ملامتش برخیزند اما آن معلم حاذق قرآن نمایندگان را به درسی آسمانی مهمان کرد که «« { وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِی ٱلۡأَرۡضِ یُضِلُّوكَ عَن سَبِیلِ ٱللَّهِۚ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا یَخۡرُصُونَ }اﻷنعام: ۱۱۶] در جایی که راه از بیراه ، صلاح از فساد و صواب از خطا مشخص است تبعیت از خواسته ناصواب کثریت  قطعا موجب افتادن به کژراهه می شود.

این که رهبری فرمودند برخی نطق های پرشور اعتراضی اصلا نشانه انقلابی بودن نیست ؛ در واقع بسیاری از عزیزان نماینده را دچار چالش درون کرده است اما فکر می کنم مساله کاملا روشن است به قول قرآن « بل الانسان علی نفسه بصیرة و لو ألقي معاذيره » هر فردی خوب می فهمد که این فریاد برای خدا بود یا رساندن مقصودی ثانوی به مردم . اتفاقا نماینده مردم به موقع و در جا باید همچون مدرس فریاد بزند فرض کنید ده ها و صدها خانواده متدین در روستایی در ماه رمضان چند روز منتظر رسیدن آب شرب با تانکر هستند و مسوولان مربوطه گرفتار اهمال و غفلت از این امر مهمند مگر می شود نماینده مردم بود فریاد نشد ؟! اما در جایی که می دانیم مسوولان در کنار مردم هستند و تمام توان و امکان خود را بذل می کنند اما ماهیت مساله به گونه است که نیاز به فرصت دارد این جا فریاد زدن نشانه خوبی نیست و جیغ بنفشی را می ماند که آرامش خاطر جامعه را پریشان می کند .  عزیزی که در یک دیدار رو در رو با رییس جمهور ده ها نامه حاوی درخواست های  متنوعی را برای یک شهرستان عرضه می کند که تجمیع مبالغ آن بودجه یک سال کل کشور و بلکه بیشتر از آن را می پوشاند خود باید بداند چنین رفتاری جز بدهکار کردن ناحق نظام ثمره ای در بر ندارد ؛ مساله زمانی بغرنج تر می شود که چنین نامه هایی قبل از مشاهده و پاسخ مسوولان مربوطه منتشر  شود و به تعبیری توپ در میدان دیگران رها گردد  . فصل بودجه یکی از بزنگاه های اصلی است که می تواند مشکل بزرگ کسر بودجه را رقم بزند به بیان سلیس و مردم فهم رهبری ، کسر بودجه یعنی تعریف منابع خیالی برای مصارف واقعی که منشأ بسیاری مفاسد است . در فصل بودجه با پیشنهاد یک یا چند نماینده در موضوعاتی که اتفاقا مبتلابه و ملموس است و با دفاع عاطفی و احساسی همراه می گردد نظر مثبت نمایندگان را که نسبت به حل مشکل موکلین خود حسن نیت دارند جلب می کنند  و چون با مانع اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی هم روبرو نیستند برای طی طریق احساس راحتی نمایند اما نتیجه کار افزایش سقف بودجه را در پی دارد به گونه ای که آخر کار آثار سوئش را نشان می دهد . این است که همیشه می شنویم و می بینیم بین تصویب بودجه  تا تخصیص و کارسازی عملی آن تفاوت زیاد است .

رهبری به زیبایی اشارت دارند که نماینده حتی اگر منتخب نقطه ای دور افتاده با جمعیتی کم باشد نماینده کل ملت است و باید نگاه جامع ملی داشته باشد و البته این نگاه نافی توجه جدی و ویژه او به حقوق رای دهندگان اش در چارچوب مقررات و اسناد مصوبه نیست .

حرکت در چارچوب قانون و  اخلاق یک عنصر اساسی برای ماندن بر مدار انقلابی گری است . در برخی آنات ما انسان ها همان وصف حالی هستیم که رهبری با کنایه و ملاحت فرمودند ؛ گاهی ما با فساد و تبعیض و بی عدالتی از سوی دیگران مخالفیم ، هنر آن است که این رذائل را از ساحت خود دور کنیم .بیشتر می گوییم در فلان رسانه یا فضای مجازی علیه ما که نماینده مردم باشیم دروغ پرداری یا اتهام زنی شده است ؛  اگر طرفداران ما علیه دیگران عمل کنند آیا به همین مقیاس  برانگیخته می شویم ؟!  اگر عزیزی اصرار می کند فلان مدیر یا فرماندار را بردارید چون با آبروی نماینده مردم بازی کرده است ، کمی هم فکر کند مثلا فرماندار یا مدیر کل یا..هم آبرو دارند ؛  آیا راه حل همین است که او پیشنهاد می کند یا می شود در سایه تعامل سازنده مبتنی بر قانون و اخلاق راه های مفیدتر و کم عارضه تری یافت ؟

متاسفانه دلایلی درست و نادرست چنان پشت به پشت همه داده اند که افکار عمومی بر این پندار غالب گردد که همه مدیران و مسوولان ریز و درشت در بحری از اشرافیت و سبک زندگی شاهانه شناورند . پوشیده نیست که در کنار برخی سوپرانقلابی های اول انقلاب که به گونه ای اعجاب انگیز سنگ محرومان و مستضعفان را بر سینه می زدند و بعدها که به آب رسیدند شناگرانی ماهر شدند و روی شاه زیست ها را هم سفید کردند و موجبات بدبینی مردم به انبوه مسوولان خدوم و صادق را فراهم ساختند عواملی چون تبلیغات سوء و پر حجم دشمنان در این مقوله بسیار پر تاثیر است اما راه حل اساسی همان است که رهبری قبل از گفتار با رفتارش بدان دعوت کرده اند ؛ ساده زیستی و مردمی بودن ریز و درشت مسوولان و بویژه مقاماتی چون نمایندگان ، وزرا استانداران ، مدیران کل و.. که رفتار خود و خویشانشان بیش از دیگران در معرض دید و قضاوت عموم قرار دارد امروز به نظر می رسد یک واجب اجتماعی است .باید باور داشت زیست مردمی مدیران بویژه در جاهایی که او را می شناسند البته نه به صورت نمادین بلکه در حالی طبیعی بسی حلاوت دارد . باید مثل شهروندان تاکسی و اتوبوس و مترو ، خرید روزانه ، رفتن به پارک و مسجد هیات و مسافرت زمینی با خانواده و ..در حدی که به جریان خدمت و پیشبرد کار مردم ضربه نزند در زمان مسوولیت تجربه کرد.

وقتی رهبری  از مساله محوری در کار قانون گذاری سخن می گویند انتظام در سخن و ارائه موضوع بندی شده مطالب بهترین گواه است که او خود بهترین الگو در این وادی است . او وقتی در موضوع مجلس اختیارات و وظایف نمایندگان سخن می گوید تمام ابعاد قضیه از لزوم خود سازی و گرم شدن رابطه فرد با خداوند تا سبک زندگی و نحوه تعاملات مجلس با سایر ارکان نظام و ..را توام با ارائه راه حل با بهترین وجه تشریح میکند .پس آنگاه که می فرماید برنامه هفتم توسعه بهتر است مساله محور باشد به درستی بر یکی از نقص های واقعی برنامه نویسی و اجرا در کشور دست گذاشته است و چه به جاست که مسوولان دولتی و مجلسیان محترم بر این موضوع با جدیت اهتمام ورزند .

راز توجه رهبری به بنیه کارشناسی مجلس و تقویت مرکز پژوهش ها در همین نگاه نهفته است که محصول کار کارشناسی می شود قانونی واقع بینانه تر با ماندگاری بالا و به دور از نیازهای احساسی و زودگذر و با درجه اولویت پایین . در همین راستا به درستی اشاره کردند که ارائه طرح حق قانونی نمایندگان است اما افزایش کمی طرح ها به طور طبیعی کاهش لایحه ها را در بر دارد که مجرای منطقی و طبیعی تر قانون گذاری است و معمولا روندی را در دولت طی می کند که متقن تر از مفاد طرح های فوریتی می باشد .

در آخر به بیان رهبری دعا می کنیم پروردگارا ما را با وظایف خود آشنا و عامل بدان بفرما !

️" با مردم تا اوج"

کانال اطلاع رسانی و بیان دیدگاه های آزاده سرافراز، #دکتر_قاسم_جعفری،معاون امور نظارت و هماهنگیِ معاونت پارلمانی ریاست جمهوری،نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی،...

https://t.me/bamardomtaouj