درباره انرژي هسته اي (به بهانه روز ملي فن آوري هسته اي)

انرژي در جهان امروز يك عامل راهبردي است و اغلب كشورهاي جهان به خصوص آنها كه به دنبال اعمال اراده و قدرت خود بر ديگر كشورها مي باشند از همين دريچه به مقوله انرژي مي نگرند.

سوخت هاي فسيلي مانند ذغال سنگ، مقدار قابل توجهي از انواع آلاينده ها همانند تركيبات كربن و گوگرد را وارد محيط زيست مي سازند كه براي سلامت انسان زيانبار است. از سوي ديگر با توجه به افزايش مصرف برق و پايان پذير بودن منابع سوخت فسيلي به نظر مي رسد استفاده از انرژي هسته اي بهترين گزينه موجود باشد.

ايران ۳۰ هزار مگاوات نيروگاه دارد و در ده سال آينده، احتمالاً به۶۰ هزار مگاوات خواهد رسيد. بالا رفتن حجم توليد گازهاي گلخانه اي، هزينه هاي اجتماعي خاصي را ايجاد مي كند كه بالطبع بايد جلوي توليد گازهاي گلخانه اي را در نيروگاه هاي فسيلي گرفت.

در حال حاضر روسيه ۸ ميليون بشكه نفت در روز توليد و حدود ۵ ميليون از آن را صادر مي كند. ۳۰ نيروگاه هسته اي دارد و به سرعت هم به نيروگاههاي خود اضافه مي كند، در حالي كه اولين كشور در ذخاير گازي است و جمعيت آن هم تنها كمي بيشتر از دو برابر ماست.

در اين شرايط آمريكا هم ۱۰۵ نيروگاه هسته اي دارد، لذا فقط معيارهاي اقتصادي هم مطرح نيست و معيارهاي مختلف فن آوري تأثير گذار خواهد بود. در واقع تكنولوژي هسته اي، ميعاد گاه تكنولوژي هاي ديگر است. مثل صنعت خودرو كه اگر در يك كشور رونق خوبي داشته باشد، تقريباً بخش عمده اي از تكنولوژي را جلو مي برد، چرا كه بيشتر علوم و تكنولوژي ها مثل مكانيك، شيمي، مواد، برق و... صنعت غني سازي هم عمر كمي ندارد و دست كم ۴۰ سال است كه اين كار شروع شده است.

چون در غني سازي اورانيوم جهت استفاده در راكتورهاي هسته اي از علوم مختلف مهندسي، مكانيك، شيمي و... با نهايت دقت و قدرت استفاده مي شود. به طور كلي تعريف جديد مهندسي براساس ميزان دقت است و كشوري پيشرفته ناميده مي شود كه ميزان خطاي مهندسي آن كم باشد.

براي رسيدن به استقلال واقعي، بايد به سمت توليد فن آوري و علم رفت. البته اين روند بالطبع هزينه دارد. همه جاي دنيا هم، اين گونه است. به هر حال هزينه رسيدن به تكنولوژي هسته اي با اين همه عظمت، كار و فعاليت همه جانبه متخصصين ايراني و استفاده از تجربه كشورهاي دارنده اين صنعت را طلب مي كند. مقوله انرژي براي كشورهاي سلطه طلب، نقش موتور محركه اقتصاد و توليد ملي و تعيين كننده جايگاه آنها در نظام سرمايه داري جهان را دارد و همچنين تضمين كننده منافع و امنيت ملي آنها است.

براي كشور ما نيز چگونگي سامان دهي به سياستهاي بخش انرژي، نقش كليدي در فرآيند تحولات سياسي، اجتماعي و اقتصادي را داراست و لذا ضروري است كه براي انرژي و بخصوص نفت و گاز و به دنبال اينها انرژي هسته اي، برنامه و استراتژي انديشيده و متناسب با شرايط واقعي موجود داخلي و جهاني داشته باشيم.

دغدغه اصلي جهان عادت كرده به مصرف انرژي، در دو دهه آينده، توليد انرژي و ساخت نيروگاه اتمي به عنوان تنها راه خروج از بحران انرژي در دهه هاي آينده است. در اين بين از آن جا كه ساخت يك نيروگاه اتمي اغلب علوم و فنون را به كار مي گيرد، نيروگاه برق اتمي، اقتصادي ترين نيروگاهي است كه امروز در دنيا احداث مي شود.

انرژي هسته‌اي در زمينه‌هاي مختلف پزشکي، موزه‌ها، شناسايي کوچکترين شکاف يا ناخالصي در مواد و موتور هواپيما و اتومبيل، پيشگيري از فساد زودرس محصولات کشاورزي و رشد گياهان کاربرد دارد.

علم طب شناخت خود را جهت درمان و پيشگيري از بيماري اشعه وسعت داد و همزمان از اشعه به صور مختلف در تشخيص و درمان بيماري‌ها از جمله سرطان استفاده کرد. راديوتراپي جايگاه ويژه در درمان سرطان‌ها پيدا کرد و طب هسته به عنوان يک رشته تخصصي در پزشکي روز وارد شد.

کاربردهاي پزشکي: در کشورهاي پيشرفته صنعتي، از انرژي هسته اي به صورت گسترده در پزشکي استفاده مي گردد. با توجه به شيوع برخي از بيماريها از جمله سرطان ، ضرورت تقويت طب هسته اي در کشورهاي در حال توسعه، هر روز بيشتر مي شود. مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای در پزشکی به شرح زیر می‌باشد:

راديو گرافي/ گامااسکن/ استرليزه کردن هسته اي و ميکروب زدايي وسايل پزشکي با پرتو هاي هسته اي/ راديو بيولوژي/ تهيه و توليد کيتهاي راديو دارويي جهت مراکز پزشکي هسته اي/ تهيه و توليد راديو دارويي جهت تشخيص بيماري تيروييد و درمان آنها/ تهيه و توليد کيتهاي هورموني/ تشخيص و درمان سرطان پروستات/ تشخيص سرطان کولون، روده کوچک و برخي سرطانهاي سينه/ تشخيص تومورهاي سرطاني و بررسي تومورهاي مغزي ، سينه و ناراحتي وريدي/ تصوير برداري بيماريهاي قلبي، تشخيص عفونتها و التهاب مفصلي ، آمبولي و لختههاي وريدي

کاربرد انرژي هسته اي در بخش دامپزشکي و دامپروري: تکنيکهاي هسته اي در حوزه دامپزشکي موارد مصرفي چون تشخيص و درمان بيماريهاي دامي ، توليد مثل دام ، اصلاح نژاد و دام، تغذيه، بهداشت و ايمن سازي محصولات دامي و خوراک دام دارد.

کاربردهاي کشاورزي: تشعشعات هسته اي کاربرد هاي زيادي در کشاورزي دارد که مهم ترين آنها عبارتست از: موتاسيون هسته اي ژن ها در کشاورزي/ کنترل حشرات با تشعشعات هسته اي/ جلوگيري از جوانه زدن سيب زميني با اشعه گاما/ انبار کردن ميوه ها/ ديرينه شناسي (باستان شناسي) و صخره شناسي (زمين شناسي) که عمر يابي صخره ها با c14 در باستان شناسي خيلي مشهور است.

کاربردهاي صنعتي: در صنعت کاربردها ي زيادي دارد از جمله مهمترين آنها عبارتند از: نشت يابي با اشعه/ دبي سنجي پرتويي(سنجش شدت تشعشعات ، نور و فيزيک امواج)/ سنجش پرتويي ميزان سائيدگي قطعات در حين کار/ سنجش پرتويي ميزان خوردگي قطعات/ چگالي سنج موادمعدني با اشعه/ کشف عناصر ناياب در معادن تکنيک هاي هسته اي بر کشف مينهاي ضد نفر نيز کاربرد دارد.

بنابرين، دانش هسته اي با اين قدرت و وسعتي که دارد، هر روز بر دامنه استفاده از فناوري هسته اي و بويژه انرژي هسته اي افزوده مي شود. کاربرد انرژي در بخشهاي مختلف به گونه اي است که اگر کشوري فناوري هسته اي را نهادينه نمايد، در بسياري از حوزه‌هاي علمي و صنعتي، ارتقاي پيدا مي کند و مسير توسعه را با سرعت طي مي نمايد.

کاربرد انرژي هسته اي در توليد برق: يکي از مهم ترين موارد استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي ، توليد برق از طريق نيروگاههاي اتمي است. با توم به پايان پذير بودن منابع فسيلي و روند رو به رشد توسعه اجتماعي و اقتصادي ، استفاده از انرژي هسته اي براي توليد برق را امري ضروري و لازم مي دانند و ساخت چند نيروگاه اتمي را دنبال مينمايد.

ايران هر ساله حدودا به هفت هزار مگاوات برق در سال نياز دارد. نيروگاه اتمي بوشهر 1000 مگاوات برق را در صورت راه اندازي تامين مي نمايد. و احداث نيروگاههاي ديگر براي رفع اين نيازي ضروري است. براي توليد ميزان برق حدود 190 ميليون بشکه نفت خام مصرف مي شود. که در صورت تامين از طريق انرژي هسته اي ساليانه 5 ميليارد دلار صرفه جويي خواهد شد.

البته آنچه بیان شد بخشی از کاربردهایی است که انرژی هسته ای و تکنولوژی هسته ای به همراه دارد. مهمترین نکته ای که در سالگرد روز ملی انرژی هسته ای باید تأکید کنیم آن است که دشمنان ما در خفا و علن می گویند تکنولوژی هسته ای برای غیر کشورهایی که خورد را برتر و تافته جدا بافته می دانند و مشهور به صاحبان فن آوری می باشند، برای دیگران از جمله ایران ممنوع و اگر هم به آن دست یافته اند، تعلیق، تعطیل، تخریب و تحویل آخرین پیچ و مهره های آن و ما با صدای بلند می گوییم انرژی و تکنولوژی هسته ای بستر پیشرفت در همه ابعاد حیات، کشاورزی، انرژی، صنعت، هوا فضا، صنایع دفاع، نانو تکنولوژی، رادیو داروها، عرصه های تحقیقاتی و ... است و ملت ایران باید پیشتاز در فتح قله های دانش آن و بهره گیری و صنعتی کردن باشد و تیم مذاکره کننده باید در عرصه حقوقی و سیاسی و فنی با کیاست مؤمنانه و اراده پولادین حق ملت ایران را با منطقی قوی و قاطع بر دشمنان بقبولانند و همزمان در عرصه میدانی، فنی و عملیاتی راه حز چرخیدن سانتریفوژها و ادامه تأسیسات صلح آمیز و غنی سازی و ساخت آب سنگین و پیگیری پروژه های تحقیقاتی مربوطه متصور نیست.

والسلام