گفتگوی زنده تلفی رادیو اقتصاد 01/02/93

سوال:

گفته می شود تولید علم و توسعه علم اتفاق نمی افتد مگر یک پشتیبان مالی و اقتصادی داشته باشد . برای این توسعه مجلس محترم چقدر تلاش کرده است در جهت اینکه این مشوق ها و حمایت ها ایجاد شود؟

جواب: علم اگر قرار است انجام شود باید شاخصهای مختلف و مسایل مختلف را مورد توجه قرار دهیم . بنده اعتقادم این است که اولین قدم اراده است و توانایی و پشتکار اگر قرار باشد که اراده و پشتکار نباشد همه اعتقادات عالم را به نفر با یک کشور بدهند فایده ای ندارد . ما در کنار اراده اراده و پشتکار و تلاش حتمأ نیاز به اعتبارات داریم . بویژه امروز ما می بینیم که برای رسیدن به شاخص های بلند علمی های و تکنولوژی و مسایل دیگر حتمأ نیاز داریم که موارد اولیه آن تهیه شود .حتمأ نیاز داریم زمینه سازی های اصلی آن آماده شود .در واقع آحاد علم و دانش و پژوهش گران باید شرایطی برایشان فراهم شود که دغدغه ای بلحاظ امکاناتی که برای پیشرفت و پیشبردن مرز دانش نیاز دارند نداشته باشند از این بابت بحث اعتبارات و بودجه بسیار مهم است که مجلس هم مدام به این مسأله توجه جدی داشته در بوجه سال 1392، 500میلیون دلار را از صندوق توسعه ارزی پیشنهاد داد کمیسیون آموزش وتحقیقات در صحن علنی بنده خودم دفاع کردم که رأی هم آورد اما در عمل متأسفانه تخصیص نخورد می خواهم بگویم که مجلساین توجه جدی را دارد . امسال هم دوباره سعی کردیم به بحث اعتباراتی که در عرصه علم و دانش نیاز است توجه جدی بکنیم اما شرایط ، شرایط خاصی است . البته فکر می کنم بحث هدفمندی یارانه ها هم که مطرح شود . تقویت صندوق های دانش بنیان و پرداختن به شرکت های دانش بنیان ، معلومات علمی ریاست محترم جمهوری تقویت نخبگان و توجه به آنها و جزء بحث های مهم است که ما هم به آن توجه داریم امروزهم جلسه ای را در کمیسیون آموزش و تحقیقات و فناوری با مشارکت وزارت محترم آموزش و پرورش و وزارت محترم علوم،تحقیقات و فناوری و معاونت علمی ریاست جمهوری یک حرکت جمعی را برای اینکه انشاء الله یک نقشه را ه اجرایی مناسب تری را بشود پیش بینی کرد که یک بحث آن بحث اعتبارات و پشتیبانی های معنوی و مادی دیگر است که سعی میکنیم در حد توان در خدمت دوستان باشیم .

سوال: اولا چطور می شود از پژوهش و تحقیق در جهت توسعه کشور استفاده کرد و بهره برد. و واقعاً چقدر از پروژه های ما در دانشگاه ها به سمت تجاری سازی هدایت می شود؟

جواب : امروز رسالت دانشگاهیان و اساتید محترم دانشگاه و پژوهشگران ما بسیار حساس است . شاید تحقق اصلی این جمله و سخن زریبای امام راحل و عظیم الشأن داشتند که فرمودند: دانشگاه مبداء همه تحولات است . امروز بیشتر احساس کنیم در اصول 24 گانه رهبر معظم انقلاب اعلام کردند از همان اول به اقتصاد دانش بنیان اشاره می کند . بحث مهارت آموزی و تبدیل شدن گفتمان اقتصاد مقاومتی به یک گفتمان رایج که کار دانشگاهیان است . تولید را تقویت کردن، همه اینها مبتنی بر علم و دانش است . امیرالمؤمنین (ع) در یک حدیث جالب می فرمایند : العِلمُ سُلطانٌ ، مَن وَجَدَهُ صالَ بِهِ، ومَن لَم يَجِدهُ صيلَ عَلَيهِ. امام علی(علیه‌السلام) فرمودند: دانش، سلطنت و قدرت است، هر كه آن را بيابد با آن يورش برد و هر كه آن را از دست بدهد بر او يورش برند. بحث تحقیقات، پژوهش و اختراعات بسیار مهم است . این مسأله را باید جدی بگیریم و فرهنگ پرکاری را جدی بگیریم منتها یک مسأله است که بسیاری از پژوهشگران و اصحاب فکر و اندیشه اختراعات را انجام می دهند اما بدلیل نبود اعتبارات در مرحله تحقیقاتی باقی می ماند و نهایتاً نیمه صنعتی می شود و پشتوانه های دیگری نیست . یک دلیل آن برمی گردد به شکاف بین بخش بازار، صنعت و دانشگاه و پزوهشگران وجود دارد . به رغم اینکه سال ها دارد تلاش می شود بی اعتمادی متاسفانه وجود دارد . اصحاب صنعت فکر می کنند که نیاز ب دانشگاه ندارند ، خودشان یک مرکز مختص پژوهشگاه می زنند و آموزشگاهی در ست می کنند و فکر می کنند.که اساتید دانشگاه نا محرمند و نباید آنجا بیایند ما اگر این کار را انجام بدهیم و از طرفی اعتبارات هم برای صنعتی شدن. کارهای خوبی انجام میشود وقتی جوانهای خوب را آدم می بیند ذوق زده می شود ، تا ما این را بتوانیم تبدیل کنیم حتی می گویند از مشابه خارجی بسیاری از اینها می تواند امتیازات بیشتری داشته باشد در این راستا حقیقتأ اگر تلاش نگنیم مثل این می شود که در این میدان فوتبال یک تیمی خوب بازی کند و با هم هکاری کنند اما کنار دروازه بان که رسیدن گل نزنند . حالا ما اگر نتوانیم اینها را صنعتی بکنیم و به میدان عمل بیاوریم و کاربردی کنیم هر چه تحقیقات و تلاش شود و هر چه انرژی برایش هزینه شود بی ثمرات و فایده ای ندارد . جمله زیبایی را رهبر انقلاب دارند می فرمایند: ادای وظیفه باید معطوف به نتیجه هم باشد. ایرادی که بنده می توانم بگیرم چون معلم دانشگاه هستم، بساری از کارهایی که در دانشگاه انجام می شود در خلاء است شاید دلیل آن هم همان فاصله ای که بین صنعت و بازار با دانشگاه است. کارهایی انجام می شود که بدرد قفسه ها می خورد کسی هم شاید یکبار به آنها مراجعه نکند . بسیاری از رساله های دکتری ما که نوشته می شود و یا کارهای کارشناسی ارشد متأسفانه مشکلی را از جامعه حل نمی کند و به قول دانشگاهیان مسأله محور نیست و در اینجا رسالت اساتید محترم این است که هم موضوعات کاربردی و بدرد بخور را داشته باشند و هم دانشجویان عزیز ما با یک وجدان کاری جدی وارد عمل شوند. خلاصه ما باید بپذیریم که در کنار همه این کارها باید همان طوری که رهبر معظم انقلاب فرمودند فرهنگ از اقتصاد هم مهم تر است . اقتصاد ما زمانی متحول می شود و ما می توانیم الگو شویم که فرهنگ درست آن را هم براساس مبانی دینی و اسلامی خودمان ایجاد بکنیم و مجلس هم یکی از ارکانی است که وظیفه مهمی دارد و ما در آن پیچ تاریخی هستیم که کسی در اینجا در ادای وظیفه خودش کوتاهی کند در پیشگاه خدا و ملت و تاریخ سنگین خواهد بود.

سئوال: خبرهای نوید بخش مقاله های علمی ما زیاد شده ، مقام های خیلی خوبی را بدست آورده جای خوشحالی است. آیا منبعی داریم که مشخص بکند که این تحقیقات و پژوهشهای ما در دانشگاه ها در چه حوزه هایی کاربرد دارد و می توان بصورت عملی و مصداقی در جامعه پیاده شود؟

جواب: یک پزوهشگر اگر میدانی و عملی بخواهد کار بکند باید موضوعات خودش را از داخل جامعه انتخاب کند. ما یکی از مشکلات اساسی که داریم در واقع نیاز سازی می کنیم، دنبال نیازهای واقعی مردم نمی رویم این همان کاری است که دیگران می خواهند بر ما تحمیل بکنند. ما باید آنچه را که به درد جامعه می خورد ببینیم چیست . ما به عزیزان وزارت علوم بارها گفتیم و باز هم تاکید می کنیم سرفصل ها و رشته هایی را که ما ایجاد می کنیم بسیاری از این رشته ها طرف اگر آمد و کارشناسی گرفت با آن که نگرفته خیلی تفاوت نمی کند زیرا در هیچ کجا حتی در ادارات و کارخانه ها و بازار به تخصص آن نیازی نیست و به درد هیچ چیزی نمی خورد. باید سر فصل ها و رشته هایی که داریم شروع کنیم، کار میدانی انجام دهیم فرض کنیم جوان ما می رود درس کشاورزی می خواند اما تا آخر کار یکبار هم مزرعه یا باغی را هم نمی بیند و فرق بین درخت سیب و گلابی را نداند. رئیس دانشگاه فنی حرفه ای کشور پارسال آمده بود کمیسیون آموزش و تحقیقات و می گفت بعضی از اساتید داریم استاد فنی و حرفه ای است و باید برود کارگاه از اینکه روپوش بپوشد عار دارد با این حال آیا امکان دارد این بخواهد به دانشجو و طالب علم خودش، فرهنگ کار را تبلیغ بکند. آسیب شناسی اگر بکنیم بحث های بسیار متفاوتی وجود دارد یک بخشش هم سیاست گذاری کلان است که بخشهای مختلف نظام باید به آن توجه بکنند چه در بحث خلاءهای قانونی که به مجلس برمی گردد و چه در بحث روان سازی اداری که باز هم از مشکلات جدی است که پژوهشگر ما خسته می شود برای اینکه بخواهد حتی یک 50 میلیون را بگیرد که کار مهمی را انجام دهد آنقدر خسته اش می کنند که از زندگی بیزار می شود. یک اراده جدی می خواهد من شنیده ام که ادیسون وقتی می خواست الکتریسیته را کشف کند بیش از 2000 بار آزمایش انجام داد و به شکست انجامید اما هر بار شکست می خورد نمی گفت شکست خوردم می گفت امروز راه جدیدی را آزمایش کردم که منجر به کشف الکتریسیته نشد. باید روحیه صلابت داشته باشیم. و طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب که فرمود امروز جنگ ، جنگ اراده هاست./

پایان پیام