A+ R A-

نماز جمعه یک نهاد مدنی رابط میان حکومت و مردم

نماز جمعه یک نهاد مدنی رابط میان حکومت و مردمشکی نیست که نماز جمعه یک واجب عبادی و اجتماعی است. یک سوره از قرآن کریم مزین به نام جمعه است. مشهور فقها حضور در نماز جمعه را - صرف نظر از بحث های فنی و فقهی، مهم شمرده اند و در روایاتی آمده است گام هایی که به سوی نماز جمعه برداشته می شود قرابت تا بهشت و دور شدن از آتش است و نیز به متدینان هشدار داده است که عدم حضور طولانی اگر بی هیچ عذری باشد نشان از نفاق است.

نماز جمعه واجب فراموش شده ای که با انقلاب اسلامی به شکوفایی رسید. به تعبیری قبل از انقلاب جز در تعداد معدودی از شهرها، نماز جمعه اقامه نمی شد. در برخی جاها هم چون امام جمعه منصوب دستگاه طاغوت و مطرود مومنان بود در واقع بازار کساد و بی روحی داشت.

امام راحل اولین حکم را برای اقامه فریضه جمعه در 5 مرداد 1358 به آیت الله طالقانی رحمت الله علیه داد. آن بزرگوار اعتقاد داشت که نماز جمعه در راس همه امور است و شاید بتوانیم بگوییم نماز جمعه رفراندم هفتگی نظام اسلامی و مردم سالاری دینی و نیز مانور مستمر مومنان در برابر کافران و بد خواهان اسلام و امت اسلامی است.

به بیان رهبر فرزانه که خود خطیبی بی نظیر است نماز جمعه فقط با فکر کار ندارد با دل هم کار دارد. نماز جمعه حقیقتا می تواند سازنده دین و دنیای مردم باشد.

البته این مهم الزاماتی دارد. کارکردهای عبادی اجتماعی اقتصادی و سیاسی نماز را باید جدی گرفت. نباید فراموش کرد که نماز جمعه یک نهاد مدنی رابط بین حکومت و مردم است. یعنی به همان اندازه که تریبون تبیین خدمات حکومت برای جامعه است از طرف دیگر سکوی خیرخواهی و نصیحت متولیان امور با پشتیبانی بجا و نقد ناصحانه آنهاست.

نماز جمعه فرصتی طلایی برای ابراز حرف دل آحاد امت می باشد. حضور مسوولان رده های مختلف در نماز جمعه هم برای آنان خوب است و هم از نظر دسترسی آسان افراد به آنها برای مردم و مراجعان یک فرصت است.
خوشا مردمی که با خطیب جمعه ای عالم، خوش سخن، متخلق و خوشنام سر و کار دارند. خطیب جمعه ای که فاضل، ساده زیست و مردمی باشد و از خوش فهمی و موقعیت سنجی مناسب برخوردار باشد.

تمام دغدغه اش تبلیغ رسالت های خدایی باشد و با منش و روش خویش پیوسته نه تنها موقعیت معنوی را حفظ که ارتقاء می بخشد. به جای پرگویی و اطناب به ایجاز و استحکام و کارامدی سخنش می اندیشد. همه اداب و از جمله نظم منطقی را که به این تلقی کمک می کند که نماز جمعه در راس امور است رعایت می کند.

امام جمعه، مسوولان و فعالان ستاد، همکاران دفتر و نیز ائمه جمعه موقت را به گونه ای حساب شده انتخاب می کند که همگی زین و آبروی این نهاد مبتنی بر تقوا باشند.

امام جمعه هرگز از موقعیت احترام انگیز خود برای دریافت خدمات جانبی که شائبه برانگیز است و ممکن است موجبات رانت برای برخی نزدیکان سببی و نسبی یا انتسابی و انتصابی گردد، بهره نمی گیرد. امام جمعه با درک این که منصوب بودن از جانب دستگاهی که زیرمجموعه رهبری است شدت مسوولیت را در پی دارد، نه تنها خود که تمام اشخاص و گروه های تابعه را از خط کشی های غیر واقعی بین مردم و اقشار مختلف در گفتار و عمل و آشکار و نهان مصون می دارد.

یک امام جمعه مطلوب هرگز در پی تشریفات و در بند اوصاف و القاب و مدیحه ها نیست. خدایش بیامرزد آن بزرگ مرد خلیق را که بارها در خطبه ها می گفت: به جای آیت الله فقط بگویید آقای مشکینی. چقدر جان را شیرین است که مردم ببینند و بدانند امام جمعه و اعضای ستادش زندگی غیر اشرافی و همسطح متوسط جامعه دارند.

امام جمعه چنان مشی می کند که هم یار و هم ناصح مسوولان باشد. نه آن که ابزار دست و فرمان به اختیار آنان و یا در نقطه تقابل و تصادم تخریبگر در برابر ایشان. در این جایگاه باید ملجآ و ماوای ضعیفان و محل رجوع تظلم خواهان بود.

خطیب جمعه حد و مرز خود را می شناسد و به واسطه حکم امامت جمعه هرگز ادعای شوونی چون مرجعیت علمی و یا نمایندگی ولایت برای خود نمی کند مگر آن که با دلایل دیگری این شوون را نیز کسب کرده باشد. او بیش از هر کسی در حوزه کاری اش در گفتار و عمل داعی به وحدت و هم افزایی است. در برابر نفوذی های مالی، سیاسی، اداری، قومیتی و ..کیاست و فطانت دارد؛ خطبه هایش در سطح خود از غنا و محتوای خوب برخوردار است و گفتارش منشاء سازندگی است و امید به فرداهای روشن را در دل جامعه تزریق می کند و این مهم جز با دلی پر صفا، قلبی سلیم و ارائه هنرمندانه خطبه حاصل نمی شود. از اظهار فضل‌هایی که کسی از او انتظار ندارد پرهیز دارد و سعی می کند یک انقلابی و ولایی مورد نظر و مراد جامعه مومنان و رهبری فرهیخته اش باشد . یک عالم دوراندیش به نیکی واقف است که هر چقدر حوزه ماموریتش بزرگتر باشد گران تر خواهد شد. چرا که جمعیت فزونتری اعمال و رفتار او را رصد و در معرض قضاوت قرار می دهند. حتی دشمن نابکار علیه او با جدیت و همه عده و عده وارد میدان می شود. و او را آماج تیرهای شایعه ، اتهام و استهزاء قرار می دهد.

کسی که بر این کرسی نشسته است همه جد و جهدش را مبذول می دارد تا حتی به بهانه ی خدمت رسانی به مردم و جامعه هدف ، وام دار افراد ، مدیران ، یا گروه های مختلف نشود.

خطیب جمعه مطلوب پیوسته زمینه ساز شنیدن کلام و نقد دیگران می باشد و حتی در صورت لزوم برای نشان دادن خصیصه ی نقد پذیری به انتقاد واقعی از خویش می پردازد تا دیگران بفهمند که او از چشمانی بینا و گوش هایی شنوا برخوردار است.

با نخبگان حوزه و دانشگاه و نام آوران عرصه فرهنگ و اجتماع و سیاست رابطه عمیق دوستانه دارد و از وجود ذی جودشان برای تحقق اهداف نیکوی دین و آیین بهره های وافر می گیرد. او هرگز دچار روزمرگی نمی شود و بر این نکته واقف است که با مطالعه و تحقیق پیوسته و مباحثه های پرمغز باید دانش و معارف خود را فزونی مستمر بخشد. سخنگوی جمعه در واقع می داند باید تجسم عینی " تبلیغ رسالات الهی " و تبیین گر آرمان های نظام اسلامی باشد و در بیان حق در قبال احدی مماشات نکند ؛چون به زیبایی می فهمد که فردی که از گفتن حق سکوت کند شیطان لال است.

رسیدن به این مقام لوازمی دارد از جمله آن که دست فرد باید از دریافت مواردی به نام چون صله ، هدیه و سایر عناوین مشکوک کوتاه باشد تا زبانش بلند گردد.

کسی می تواند فریاد مبارزه با انواع فساد مالی ، اخلاقی ، اداری ، سیاسی ، اجتماعی و .. را بلند کند که خود سالم و مبرا باشد. آن کس که بر منبر جمعه می نشیند برای تبلیغ درست دین و پاسخگویی به شبهات ریز و درشت باید سواد رسانه ای داشته باشد و در حد معقولی برای بهره گیری از تکنولوژی روز مسلح باشد. در عصری که اضطراب اندیشه موج می زند و سونامی های فتنه های فکری و فرهنگی و طوفان حوادث اجتماعی و سیاسی رایج است بصیر بودن و بصیرت بخشی شاخصه ای است که اگر در وجود جلودار کاروان عبادی سیاسی جمعه نباشد نه تنها در زمره غریقان و قربانیان ماجرا خواهد بود که چه بسا موجبات اضلال و غرقه شدن بسیاری از مامومین خود را نیز فراهم می سازد.

آری امام جمعه باید مبنایی حرف بزند راهنما باشد و به جای صرف عمر و انرژی در شاخ و برگ های کم ثمر ، اصل و ریشه را تقویت کند. باید تلاش کند درد اصلی مردم خود را بفهمد و در صدد درمان برآید به جا ملاطفت کند و به جا بر سر مسوولان کم همت و پر ادعا و احیانا قاصر یا مقصر فریاد بزند .در افشای سوء سریره و قصد و اعمال شوم جریان های خائن و ویران گر تسامح نورزد ..

کلام آخر :

بخشی از اصلی ترین انتظارات مومنان از نهاد نماز جمعه و دست اندرکاران آن با خامه قلم مسطور شد. فرض کنید که در کشور ما حدود 900 تا 1000 نماز جمعه رسما اقامه می شود ؛ باید از خود بپرسیم چند درصد خطبای ما عالی و مقبولند ؟چند درصد متوسط و قابل تحمل و چند درصد باید به دست تحول سپرده شوند؟ در صورت تحول چقدر نیروی مناسب جایگزین داریم؟ آیا حوزه های علمیه یا هر نهادی دیگر در این چهل سال برای این مقوله و سایر مقوله ها نیروی کافی پرورانده اند؟

راستی می دانیم برای اقامه هر نماز جمعه چه اندازه هزینه های مادی و معنوی و اجتماعی می شود آیا توقع زیادی است که انتظار برود فایده بر هزینه غالب گردد؟ چرا باید شور نماز جمعه ها ی گذشته را در حسرت دیدن بنشینیم؟ چرا باید امامت جمعه با این عظمت، برخی را کاری حاشیه ای باشد؟!

متولیان شورای سیاستگذاری در سطوح مختلف و امامان عزیز جمعه امروز بدانند وارثان شهیدان محرابند. وارثان طالقانی ها هستند. پس این دژ مستحکم را که محبوب دین و انقلاب است و دشمن کینه توز را به غضب می آورد دریابند. ما به نوبه خود می گوییم سعی‌تان مشکور و بازار تلاش و ایمان و اراده تان پر رونق.

نظرات/سوالات

  • هیچ نظری یافت نشد
لطفا برای ثبت نظر خود وارد شوید

چند رسانه ای

صوت: بحث و گفتگو دکتر جعفری در باب شبهات فرهنگی
صوت: گزارش صحن علنی دوشنبه 26 اسفند در مصاحبه با رادیو فرهنگ
صوت: نطق اضطراری آخر سال دکتر قاسم جعفری در مجلس
گزارش صحن علنی 25اسفند در مصاحبه با رادیو فرهنگ
گزارش صحن علنی شنبه 24 اسفند در مصاحبه با رادیو فرهنگ
گزارش صحن علنی 21 اسفند در مصاحبه با رادیو فرهنگ
گزارش بازدید دکتر قاسم جعفری از حوزه گیفان

آخرین مطالب

آمار بازدید

امروز
دیروز
بازدید کل
64
180
1620190
سه شنبه، 29 اسفند 1402

گالری تصاویر

No result...